İhaleli işlerin devamlı işyerinde yapılması halinde, teminatın çözümü noktasında müfettişlerce defter ve belgelerin incelenmesi
Sirküler No: 33 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 11 Kasım 2019 Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmeliğin 7’inci maddesine göre; ihale konusu işle ilgili olarak ilgili SGK Ünitesince yapılacak araştırma işlemi sonucunda, SGK’ ye yeterli işçilik bildirilmiş olduğunun veya SGK tarafından belirlenecek yöntemlere göre ilgili SGK Ünitesi tarafından, ihale konusu işin işverene ait devamlı işyeri sigortalıları ile yapıldığının anlaşılması halinde, işverenlerin ve varsa alt işverenlerinin defter ve belgeleri müfettişlerce incelenmeyebilir. Bu çerçevede, ihale konusu işin yapıldığı yeri çevresine alan ilgili SGK Ünitesi [...]
Askerlik, evlilik, emeklilik gibi hallerde işten ayrılan işçiye ihbar öneli verilmesi
Sirküler No: 32 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 11 Kasım 2019 Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı uygulamaları ve Aşağıda yer verilen yargı kararlarına göre; askerlik, emeklilik ve evlilik gibi durumlarda taraflar için (işçi ve işveren) ihbar süresi verilmez. Yrg. 9. H.D. (T.08.03.2004, E.2003/15708, K.2004/4284) kararında; askerlik nedeniyle fesihlerin bildirimsiz gerçekleştirildiği yönünde hüküm tesis edilmiştir. Yrg. 9. H.D. (T.04.07.2006, E.2005/35059, K.2006/19707) kararında; emeklilik nedeniyle yapılan fesihlerde, önel verilmesine gerek bulunmadığı yönünde hüküm tesis edilmiştir. Yrg. 9. H.D. (T.20.06.2006, E.2005/38639, K.2006/1816 ) kararında; evlilik nedeniyle fesihlerde ihbar öneli verilmesine gerek olmadığı yönünde hüküm tesis [...]
Aylık prim ve hizmet belgesinin son gününün idari tatil gününe denk gelmesi halinde sürenin işlemesi
Sirküler No: 31 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 11 Kasım 2019 Ramazan ve kurban bayramları gibi günlerde Cumhurbaşkanlığı kararı ile kamu kurum ve kuruluşları idari tatil edilmektedir. İşte Cumhurbaşkanlığı kararı ile ilan edilen idari tatil günleri resmi tatil niteliğinde olmadığından kanuni süreler işlemeye devam eder. Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen aylık prim ve hizmet belgeleri, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri, sigortalı işe giriş bildirgeleri, sigortalı işten ayrılış bildirgeleri, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri ve diğer bildirimlerin son günü idari tatil gününe denk geldiğinde süre işlemeye devam eder, o gün bildirimin yapılması gerekir, takip eden [...]
Yurtdışı hizmet borçlanmasında ikamet/hizmet belgelerinin SGK tarafından görüntülenebilmesi sağlandı
Sirküler No: 30 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 8 Kasım 2019 SGK Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve aşağıda belirtilen 04 Kasım 2019 tarih ve E.16955010 sayılı Genel Yazı ile; Yurt Dışı İşçi Hizmetlerinin e-Devlet Entegrasyonu (e-YİH) Projesi"nin geliştirilerek tüm yurt dışı temsilciliklerinde kullanılabilecek şekilde aktif hale getirildiği, önümüzdeki süreçte Dışişleri Bakanlığı personeli tarafından düzenlenecek ikamet ve/veya hizmet belgelerine de Yurtdışı Borçlanma Belgesi Sistemi” (YBBS) programı aracılığıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından erişilebileceği ve bundan böyle YBBS programı aracılığıyla temin edilen ikamet ve/veya hizmet belgelerine istinaden SGK İl Müdürlükleri/Merkez Müdürlükleri tarafından yurt dışı [...]
SGK denetiminde sigortasız çalışana rastlanılması durumunda işe giriş için uygulanacak idari para cezası
Sirküler No: 29 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 5510 sayılı Kanun’un “Kurumca verilecek idari para cezaları” başlıklı 102’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü uyarınca, sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun (SGK) denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin 2 katı tutarında [...]
1 yıllık çalışma süresini doldurmayan işçinin izin süresi
Sirküler No: 28 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 İşyerinde 1 yıllık çalışma koşulu sağlanmadan işçi yıllık ücretli izin kullanamaz, işveren tarafından kullandırılamaz. Ancak, işverenin takdirine bağlı olarak ücretli veya ücretsiz mazeret izni kullandırılabilir. 1 yıllık çalışma süresi dolmadan işverenlerce verilen izinler, mazeret izni olarak kabul görmektedir. İşveren tarafından verilen bu izin yıllık ücretli izinden düşülmek şeklinde kullandırılmışsa, işçinin yıllık izne hak kazandığı yılda bu izin süresi yıllık izinden düşülemez.
Askere giden 4/1-b sigortalısı, askerlik döneminde 4/1-b primini ödemeye devam edebilmesi
Sirküler No: 27 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesine göre; kısa ve uzun vadeli sigorta kolları hükümlerinin uygulanmasında; 4/1-b kapsamında sigortalılıkları devam edenler hariç olmak üzere, muvazzaf askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu öğrencileri sigortalı sayılmamaktadır. Bu çerçevede, 4/1-b kapsamındaki sigortalılar askerlik hizmetinde olsalar bile sigortalı sayılmaktadırlar. Dolayısıyla, bu sigortalının BAĞ-KUR primi askerlik hizmetinden dolayı devam edecek, askerlik görevinde bulunmakta iken primleri ödenecektir.
4/1-b kapsamındaki sigortalıların 4/1-a kapsamına geçebilmesi
Sirküler No: 26 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 Sosyal güvenlik mevzuatında sigortalılığın tekliği ilkesi mevcuttur. Bir kişi aynı anda farklı sigortalılık halleri kapsamında prim ödeyemez. 4/1-b kapsamındaki faaliyeti devam etmesine karşın, 4/1-a kapsamına geçiş yapılarak 4/1-a kapsamında prim ödemesi yapılırken 4/1-b kapsamında prim ödenmemesi ilk defa 13.02.2011 tarihli 6111 sayılı Kanunun 33’üncü maddesiyle getirilmiştir. Şöyle ki; sigortalının 4/1-a ve 4/1-b kapsamındaki sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde 5510 sayılı Kanun kapsamına girmesi halinde 4/1-a kapsamındaki sigortalılık esas alınacaktır. Dolayısıyla, 4/1-a ve 4/1-b aynı anda çakıştığında 4/1-b faaliyeti devam edecek, ancak [...]
Aynı şirkette evli çalışanların bir kısmına aile ve çocuk yardımı verilip bir kısmına verilmemesi
Sirküler No: 25 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5’inci maddesine göre; iş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. Aksi halde tespiti halinde (ihbar veya şikâyet sonucu) aynı Kanunun 99/1-a maddesine göre, eşit davranma ilkesine uyulmayan her işçi için (2019 yılı için) 219,00 TL idari para cezası uygulanır. Bir kısım çalışanlar için aile ve çocuk yardımının yapılması, diğer bir kısım çalışanlar için yapılmaması çalışma ortamında eşitlik ilkesine uygun düşmediği değerlendirilmektedir. Kanaatimizce bu yardımın sosyal niteliği [...]
Anonim şirket yönetim kurulu üyesi olmayan ortağın sigortalılığı
Sirküler No: 24 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4’üncü maddesine göre “anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları” 4/1-b kapsamında sigortalı sayılmışlardır. Yönetim kurulu üyesi olmayan ortakların sigortalılık durumu 5510 sayılı Kanunda düzenlenmemiştir. Dolayısıyla, yönetim kurulu üyesi olmayan ortaklar, 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmamışlardır. Ancak, bu ortak şirkette bir hizmet akdi ilişkisi çerçevesinde çalışırsa 4/1-a kapsamında sigortalı sayılacaktır.
60 yaşındaki işçinin izin süresi
Sirküler No: 23 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesinin beşinci fıkrasına göre; 50 ve daha fazla yaştaki işçilere verilecek izin süresi hizmet süresine bakılmaksızın en az 20 iş günü olacaktır. Söz konusu işçi işyerinde 15 yıl ve üzeri hizmete ulaşması durumunda izin süresi en az 26 iş günü olarak hesap edilecektir.
SGK’dan Alınacak 7 adet Belgede Islak İmza Aranmayacak
Sirküler No: 22 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 3 Kasım 2019 Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 11 Ekim 2019 tarihli E.15427842 sayılı yazı ile artık bundan böyle SGK’dan sıklıkla ihtiyaç duyulması nedeniyle alınacak aşağıda belirtilen 7 adet belgeden imzalı bilgi ve belge istenilmeyecek, e-devlet üzerinden temin edilebilecektir. SGK Tescil ve Hizmet Dökümü. Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi. 4A İşe Giriş Bildirgesi. 4A İşten Çıkış Bildirgesi. 4/A Emekli Aylık Bilgisi. 4/B Emekli Aylık Bilgisi. 4/C Emekli Aylık Bilgisi. Eki: SGK Yazısı (2 sayfa)
İşveren tarafından işçisine verilen çeyrek altının prime tabi tutulması
Sirküler No: 21 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesine göre; prime tabi tutulacak kazançlar sayılı ve sınırlı bir şekilde belirlenmiş, aynı şekilde prime tabi tutulmayacak kazançlar da aynı şekilde düzenlenmiştir. Bunun dışında, 5510 sayılı Kanun bir kıstas belirlemiştir. Bu kıstas ta şudur: İstisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Bu çerçevede bakıldığında, çeyrek altın, prime tabi ve tabi olmayan kazançlar arasında sayılmamıştır. Çeyrek altın, bu istisnalar dışında bir ödeme olduğu için, [...]
Çalıştırma yaşı ve çocuklar açısından çalıştırma yasağı
Sirküler No: 20 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler. 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler. Çocuk ve genç işçilerin işe yerleştirilmelerinde ve çalıştırılabilecekleri işlerde güvenlik, sağlık, bedensel, [...]
İşten ayrılan işçiye çalışma belgesi verilmesi
Sirküler No: 19 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir. Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır. Bu belge işçinin talebine bağlı olmadan işveren tarafından verilmelidir, çalışma belgesinin verilmemesi veya belgesine yanlış bilgi yazılması halinde her işçi için 219,00 TL (2019 yılı için) idari para cezası uygulanır.
4/1-b kapsamındaki sigortalılara da geçici iş göremez ödeneği ödenmesi
Sirküler No: 18 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 4/1-b kapsamında sigortalı sayılanlar (şirket ortakları, vergi mükellefi olanlar, kısaca işveren statüsünde BAĞ-KUR sigortalısı olanlar) hakkında kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulandığından, bu sigorta kollarından sağlanan haklardan da yararlanabilmektedir. 4/1-b kapsamındaki sigortalı sayılanlara iş kazası veya meslek hastalığı ya da analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dâhil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir.
Babalık izninin iş günü hesaplanmaması
Sirküler No: 17 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 4857 sayılı Kanunda babalık izni, erkek işçinin eşinin doğum yapması halinde verilecek izin altında düzenlenmiş olup, 5 gün ücretli izin verileceği hüküm altına alınmıştır. Gün hesabı, yıllık ücretli izindeki gibi İŞ GÜNÜ değildir. 5 gün hesabında, HAFTA SONUNA denk gelen günler de sayılacak, ancak bu izinde işçinin ücreti kesilmeyecek, işçi söz konusu izni ücretli olarak geçirecektir. Yani, o ayki ücretinden herhangi bir kesinti yapılmayacak, sadece o ay 5 gün izin kullanmış olacak, o ayın maaşını kesinti olmaksızın alacaktır.
İşverenlerin asgari geçim indirimi dâhil işçi ücretlerini belirleme şartı
Sirküler No: 16 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 Vergi uygulamalarında; net ücret üzerinden anlaşmak suretiyle çalışanlar asgari geçim indiriminden yararlanacak olup, hesaplanan vergiden mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarları net ücretleri ile birlikte ücretliye ödenecektir. Buna göre, söz konusu ifade doğru olmakla birlikte, işveren asgari geçim indirimi tutarını ücret tediye bordrosunda ayrı bir kalem olarak ayrıca gösterecektir. Aksi takdirde işverenler, muhtasar beyannamede ücretliye ödemediği bir tutarı mahsup etmiş olacağından, vergi zıyaına sebebiyet vermiş olacaktır. Asgari geçim indirimi dâhil aylık net ücret ibaresi iş ve sosyal güvenlik mevzuatı açısından herhangi bir sorun teşkil [...]
Asgari işçilik oranının, asgari işçilik oranlarını gösterir tebliğde mevcut değilse izlenilecek yol
Sirküler No: 15 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 Sosyal Güvenlik Kurumu Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Çeşitli İşkollarına Ait Asgari İşçilik Oranlarını Gösterir Tebliğ’in 5’inci maddesine göre; asgari işçilik oranı bulunmayan işler ait asgari işçilik oranları, Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından tespit edilecektir. Ayrıca, oranı belli olmayan işler hakkında SGK İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkezleri tarafından yapılacak işlemlerde, listede benzer bir iş için belirlenmiş olan oran dikkate alınamayacağı gibi, daha önce Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca başka bir işyerinde yapılan iş dolayısıyla belirlenmiş olan oran da dikkate alınamayacaktır.
Adi ortaklıkta ortakların sigortalılığı ve yeni ortak alınmasında işyeri bildirgesi
Sirküler No: 14 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 27 Ekim 2019 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesine göre; anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, 4/1-b kapsamında sigortalı sayılmışlardır. Bu çerçevede, adi ortaklıkta adi ortaklığı oluşturan her bir ortak aslında işveren sayılmakta olup BAĞ-KUR (4/1-b) kapsamında sigortalı olmaları zorunludur. Adi ortaklığı oluşturan ortaklardan hiçbirinin adi ortaklıkta SSK (4/1-a) sigortalısı olması da mümkün değildir. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 33’üncü maddesinin (3) numaralı fıkrasına göre; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması halinde, [...]