Askerlik şubesinden işverenliğimize işçimizin asker kaçağı olduğuna dair yazı gelmesi nedeniyle işçimizi bu yazı gereği işten çıkartmamız durumunda kıdem ve ihbar tazminatı ödenir mi?
Sirküler No: 69 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Aralık 2019 Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte bulunan 14’üncü maddesine göre; “Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin: Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, Feshedilmesi … hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.” Bu düzenlemeye göre, zorunlu askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesini fesh etme yetkisi HEM İŞÇİDE HEMDE İŞVERENDEDİR. Dolayısıyla, askerlik şubesinden gelen yazıya istinaden işçinizin iş akdini bu nedenle fesh edip kıdem tazminatını ödemek zorundasınız. Askerlik nedeniyle [...]
Emekli bir çalışan işten ayrılması durumunda işsizlik ödeneğine hak kazanır mı?
Sirküler No: 68 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Aralık 2019 İşsizlik ödeneğine hak kazanma şartları 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 51’inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; emeklilik veya toptan ödeme nedeniyle yapılan fesihlerde; malulen emeklilik nedeniyle yapılan fesihlerde; emeklilik için yaş şartı dışında sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısının tamamlanması nedeniyle yapılan fesihlerde; İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ÖDENMEZ. Dolayısıyla, emekli iken yeniden hizmet akdine istinaden çalışmaya başlayıp, herhangi bir nedenden dolayı işinden ayrılan işçi, zaten emekli olduğu için işsizlik ödeneğine hak kazanamaz.
Puantaj kayıtlarında işçinin imzası aranır mı?
Sirküler No: 67 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Aralık 2019 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102’nci maddesinin (13) numaralı fıkrasına göre; (Değişik:RG-5/12/2017-30261) Ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin; a) Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor, b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi, c) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge, ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler, d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi, e) Sigortalının imzasını taşıyan [...]
İşçinin sabah mesaisi için servis yerine giderken karşıdan karşıya geçmesi sırasında geçirdiği trafik kazası iş kazası sayılır mı?
Sirküler No: 66 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Aralık 2019 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13’üncü maddesine göre; iş kazası; sigortalının işyerinde bulunduğu sırada/işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle/sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda/emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda/sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır. Bu tanım çerçevesinde, kaza olayı servis hizmeti başlamadığından, servise binmeden, [...]
İşverenin iflas etmesi durumunda ödenmeyen işçi ücretleri nasıl ödenebilir?
Sirküler No: 65 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Aralık 2019 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Ek 1’inci maddesine göre; işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması,iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan 3 aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir Ücret Garanti Fonu oluşturulmuştur. Bu kapsamda yapılacak ödemelerde işçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son 1 yıl içinde aynı işyerinde çalışmış olması koşulu esas alınarak temel ücret üzerinden ödeme yapılır. Bu ödemeler prime esas kazanç üst [...]
BAĞ-KUR kapsamında bulunan kadın kuaförün doğum yapması halinde SGK tarafından ödenek ödenir mi?
Sirküler No: 64 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 16 Aralık 2019 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 18’inci maddesine göre; vergi mükellefi olan 4/1-b kapsamındaki sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki 8’er haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için; erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, [...]
Eksik gün bildirim formu ile bildirim yapılmasında işyerinde çalışan işçi sayısı mı yoksa eksik günü olan işçi sayısı mı dikkate alınır?
Sirküler No: 63 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 16 Aralık 2019 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102’nci maddesinin (15) numaralı fıkrasına göre; işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin gerek aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesinde gerekse de bildirim formu ile gönderilmesinde eksik günü olan sigortalı sayısı değil, eksik günü olsun olmasın İŞYERİNDE ÇALIŞTIRILAN TOPLAM SİGORTALI SAYISI dikkate alınır, bu sayı da EN AZ 10’dur. Dolayısıyla, 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir. Bu işyerleri için ayrıca eksik gün bildirim formu ile eki belgeler [...]
İhale konusu işlerin işverenlerin devamlı işyeri sigortalılarıyla yapılması halinde prim teşviklerinden yararlanılabilir mi?
Sirküler No: 62 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 16 Aralık 2019 08.04.2015 tarihli, devamlı işyeri sigortalıları ile yapılan ihale konusu işlerde teşvik uygulaması konulu SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2015/12 sayılı Genelge çerçevesinde ihale konusu işlerin devamlı işyeri sigortalıları ile yapılması halinde prim teşviklerinden yararlanılıp yararlanılamayacağına açıklık getirilmiştir. İhale konusu iş üstlenen işverenler, bu işleri SGK’da tescil edilmiş devamlı nitelikteki işyeri dosyasından bildirimi yapılan sigortalılar ile yapabilmektedir. Bu durumda, devamlı işyeri sigortalıları ile yapılan ihale konusu işlerde çalıştırılan sigortalıların, ihale konusu işin başlayıp bittiği süreler dışındaki prime esas kazançlarından ve ihale konusu [...]
İşyeri tehlike sınıflarına göre çalışanlara verilecek eğitim süreleri ne kadardır?
Sirküler No: 61 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 16 Aralık 2019 Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükmü gereğince; Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde; her çalışan için aşağıdaki sürelerde düzenlenmelidir: Az tehlikeli işyerleri için en az 8 saat, Tehlikeli işyerleri için en az 12 saat, Çok tehlikeli işyerleri için en az 16 saat, Bu eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır: Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az 1 defa. Tehlikeli sınıfta yer alan [...]
BAĞ-KUR prim borçları KDV iade alacağından mahsubu suretiyle ödenebilir mi?
Sirküler No: 60 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 16 Aralık 2019 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88’inci maddesine göre; 4/1-a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin prim borçlarının KDV iade alacaklarından mahsubu öngörülmüş olup, 4/1-b kapsamındaki sigortalıların (BAĞ-KUR) prim borçlarının KDV iade alacaklarından mahsubu suretiyle ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yabancı para ile ücret ödemesi
Sirküler No: 59 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32’nci maddesine göre; ücret kural olarak, Türk parası ile ödenmektedir. Ancak tarafların anlaşmasıyla ücretin yabancı para olarak ödenmesi kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabileceği gibi yabancı para cinsinden de yapılabilir. SGK bildirimleri TL bazında yapılacağı için her halükarda bu ödenen ücretin TL’ ye ödeme günündeki kura (Merkez Bankası kurları esas alınmalı) çevrilip brüt tutar üzerinden yapılmalıdır.
Vergi mükellefi olan kişinin SSK sigortalılığının kesintisiz devam etmesi
Sirküler No: 58 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin Geçici 24’üncü maddesine göre; 4/1-a ve 4/1-b kapsamındaki sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olunması halinde 01.03.2011 tarihine kadar önce başlayan sigortalılık statüsü dikkate alınır, 01.03.2011 tarihinden itibaren ise Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin dokuzuncu, onuncu, onbirinci ve onikinci fıkralarında yer alan hükümler uygulanır. Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin (9). fıkrası:Sigortalının 4/1-a ve 4/1-b kapsamında yer alan sigortalılık statüleri ile 4/1-c kapsamında yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle 4/1-c kapsamında, 4/1-a ve 4/1-b yer [...]
Ülkemizde geçici koruma sağlanan kişilerin çalıştırılması
Sirküler No: 57 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 Ülkemizde geçici koruma altında bulunan Suriyeli, Iraklı, Filistinli vb. yabancıların çalışma izinleri ile ilgili olarak Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik ile e-devlet kapısı üzerinden yabancıyı çalıştıracak işveren tarafından doğrudan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yapılacak başvuruyla çalışma izni alarak yasal olarak çalışma imkânı tanınmıştır. Buna göre, geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışamaz veya çalıştırılamazlar.
Ücretin gününde ödenmemesi halinde iş sözleşmesinin feshi
Sirküler No: 56 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 Ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
Ücret hesap pusulasının işçi tarafından imzalanması
Sirküler No: 55 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 4857 sayılı İş Kanunu’nun 37’nci maddesine göre; işverenin işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır. Bu pusulanın adı, ücret hesap pusulasıdır. Ücret hesap pusulasının işçi tarafından imzalı değil bilakis işveren tarafından imzalı veya işverenin özel işaretini göstermesi gerekir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102’nci maddesine; ücret tediye bordrosunda bulunması gereken unsurlar arasında ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Ancak, makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemelerde [...]
İşyerlerinde ücretsiz izin uygulaması
Sirküler No: 54 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 9 Aralık 2019 4857 sayılı İş Kanunu’nun 56 ila 74’üncü maddeleri çerçevesinde; İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinlerveya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Yol ücretsiz izni:Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. Doğum sonrası ücretsiz izin: İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra [...]
Ücretlerin Haczedilmesi Sınırı
Sirküler No: 53 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 2 Aralık 2019 İşçilerin aylık ücretlerinin 1/4 ‘den fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dâhil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır. Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin bir kararında, işçinin ücretlerinin 1/4 ‘ünden fazlasının haczedilemeyeceği ancak kıdem tazminatı, izin ücreti, ihbar tazminatı gibi ücretten sayılmayan bütün diğer işçi gelirlerinin haczinin mümkün olacağını vurgulamıştır (Yrg.12. H.D., T.4.2.2005, 24618/1837/Yrg.12.H.D., T.13.04.2000, 4653/ 5923). Yine, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin bir kararına göre; maaş ve ücret [...]
Ücret Ödeme Bordrolarında Bulunması Zorunlu Unsurlar
Sirküler No: 52 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 2 Aralık 2019 5510 sayılı Kanunun 102’nci maddesine göre; aylık ücret tediye bordrosunda bulunması gereken zorunlu unsurlar düzenlenmiştir. Bu unsurlar; İşyerinin sicil numarası. Bordronun ilişkin olduğu ay. Sigortalının adı ve soyadı. Sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası. Ücret ödenen gün sayısı. Sigortalının ücreti. Ödenen ücret tutarı. Ücretin alındığına dair sigortalının imzası. Bu unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç)ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para [...]
Yaş Düzeltmelerinin Sigortalılık Süresine Etkisi
Sirküler No: 51 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 2 Aralık 2019 5510 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereğince uzun ve kısa vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasından yararlanmada sigortaların yararlanmaya başlamadan önceki yaş düzeltmeleri kabul edilmekte, sigortalılıkları başlatılanların sigortalılık başlangıç tarihinden sonra yaptıkları yaş düzeltmeleri ise dikkate alınmamaktadır. Bu durumda yaş düzeltmelerine ilişkin mahkeme kararlarına istinaden tescil kütüklerinin tashihli yaşla ilgili bölümleri düzeltilmektedir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 38’inci maddesinde, aile kütüklerine tescil edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen ya da hiç yazılmayan bilgiler veya mükerrer [...]
Yıllık İzin Ücretinin Tavanı Aşırması
Sirküler No: 50 Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 2 Aralık 2019 5510 sayılı Kanunun “prime esas kazançlar” başlıklı 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmüne göre, 4/1-a kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançlarının belirlenmesinde, ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur. Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dâhil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilir. Kanunun “tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin [...]