İşyeri Dosyaları Ne Şekilde İşlemden Kaldırılabilir?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 04 Aralık 2023 Sirküler No: 925 Bilindiği üzere işyeri dosyalarının 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılması ve iz işlemlerinin zamanında yapılmaması, SGK Müdürlüklerinde gerçekte ne kadar faal, ne kadar gayri faal işyeri dosyasının bulunduğunun bilinmesini engellendiği gibi borçlarının bulunmadığı hususunda talepte bulunan işverenlerle ilgili olarak yapılan sorgulamaların gecikmeli sonuçlandırılması, faal durumda bulunan ve ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenlerin borçlarının zamanında takip edilememesi gibi olumsuzluklara yol açabilmektedir. Bu doğrultuda belirtilen bu olumsuz durumların ortaya çıkmasının önlenmesi için işyeri dosyalarının kanun kapsamından çıkarılması, ize ayrılması ve imha işlemlerinin zamanında yapılması önem arz etmektedir. Sosyal [...]
Sigortalı Çalıştığı İşyerinde Kendi Kendini SGK’ ya Bildirebilir mi?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 04 Aralık 2023 Sirküler No: 924 SGK mevzuatına göre; 4a (SSK) kapsamındaki sigortalılar, çalışmaya başladıklarını, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç 1 ay içinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin ekinde örneği yer alan Ek-3’te bulunan sigortalı bildirim belgesi ile doğrudan veya internet ya da benzeri ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirirler. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, sigortalının ilgili işveren tarafından bildirilmediğinin ya da bildirildiği hâlde sigortalı bildirimi arasında farklılık bulunduğunun tespiti hâlinde, durum, taahhütlü bir yazıyla sigortalıya, gerekirse işverene bildirilir. Yapılan bildirimlerin sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre işlem yapılır. Sigortalının kendini [...]
Depremlerden Etkilenen Yerlerde SGK Açısından Mücbir Sebep Hali 30/11/2023’den 30/04/2024’e Uzatıldı
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 30 Kasım 2023 Sirküler No: 923 SGK tarafından yapılan 30.11.2023 tarihli “Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremlerden Etkilenen Bazı Yerler İçin Mücbir Sebep Halinin Uzatılmasına İlişkin Duyuru” aşağıda yer almaktadır. Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ili İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde 30/11/2023 günü sonu itibarıyla sona erecek olan mücbir sebep hali 30/04/2024 tarihine kadar uzatılmıştır. Belirtilen illerde yaşanan deprem felaketi nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı çalıştıran işyerleri, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar ile diğer [...]
SGK, Güncel Konularla İlgili 3 Adet Genel Yazı Yayımladı
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 28 Kasım 2023 Sirküler No: 922 Ekte yer alan SGK Genel Yazılarında, emeklilere ödenecek ikramiye, tecil faizi, banka teminat mektubu konularında bilgilendirme yaptı. Genel Yazı içeriği için tıklayınız. banka teminat mektubu emeklilere ödenecek ikramiye tecil faizi ve gecikme zammı
İşverenin İşçisiyle Güven İlişkisinin Bozulmasına Bağlı Fesih Özel Hayata Saygı Hakkı İhlali Sayıldı
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 28 Kasım 2023 Sirküler No: 921 Resmi Gazete’nin 28 Kasım 2023 tarihli 32383 sayılı nüshasında yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 06.09.2023 tarihli 2019/13732 sayılı bireysel başvuru kararında; - Başvurucunun terör örgütü ile irtibat veya iltisak içinde olduğu ve dolayısıyla güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesiyle iş sözleşmesinin sonlandırıldığı, - İşçi tarafından sadakat yükümlülüğünün ihlal edildiği, dolayısıyla işçi ve işveren arasındaki güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayanılarak alınacak tedbirler bakımından basit bir şüphenin yeterli olmayacağı, bu durumun SOMUT OLGULARLA desteklenmesi gerektiği, gerek işveren gerekse yargı organları tarafından açıklanan nedenlerin işveren ile işçi arasındaki güven ilişkisinin zedelendiğini ortaya [...]
Özel İstihdam Bürosu-Geçici İş İlişkisi
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 24 Kasım 2023 Sirküler No: 920 Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile hizmet verdikleri gerçek ve tüzel kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmaması halinde özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması gerekmektedir. Bu nedenle 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun geçici iş [...]
SGK, Yabancı Uyruklu Sigortalıların Meslek Kodu ve PEK Tutarlarına Dikkat Çekti
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 21 Kasım 2023 Sirküler No: 919 SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 16.11.2023 tarihli 84374603 sayılı Genel Yazısında; “ Yabancı çalışanların izin belgelerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından elektronik ortamda alınıp sorgulanmasının sağlandığı (başvuru sekli, başvuru türü, yabancı T.C. kimlik numarası, il, ad soyadı, baba adı, görevi, izin başlangıç ve bitiş tarihi, işveren unvanı ve işyeri numarası, ücret ve iletişim bilgileri) ve il müdürlüklerince kullanılmaya başlanıldığından, Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri /Hizmet Merkezleri tarafından ilgili veri paylaşım sisteminden bilgileri aylık bazda kontrol ederek izin bitiş tarihine kadar bildirimlerin çalışma [...]
SGK, 07 Eksik Gün Nedeni İle İlgili Duyuru Yayımladı
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 20 Kasım 2023 Sirküler No: 918 SGK 20.11.2023 tarihli yayımladığı Duyuru ile, eksik gün nedeni 07 Puantaj Kayıtlarının 0 gün ve kazanç olduğu aylarda seçilemeyeceğini belirtti. Ayrıntılı bilgi için Duyuru metnini inceleyiniz. SGK Duyuru (1)
24 Saat Çalışanlarla İlgili Yargı Kararları
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 20 Kasım 2023 Sirküler No: 917 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararında (T.11.03.2021, E.2021/1781, K.2021/6018); işçinin uyku ihtiyacını dinlenme süresi içinde gideremediğinin anlaşılması hâlinde yerleşik Yargıtay uygulamalarına uygun ve ölçülü olan işçinin uyku ihtiyacını gideremediği 24 saat esaslı çalışmada yemek ve sair ihtiyaçları nedeniyle 4 saat ara dinlenme yaptığının kabul edilmesi gerektiğine hükmedilmiştir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararında (T.03.05.2018, E.2017/6910, K.2018/9727); Somut uyuşmazlıkta, hafta tatili ücreti bakımından, 24 saat çalışma 24 saat dinlenme esasında yürütülen çalışma sistemine göre yerinde bir şekilde hafta tatili ücreti kabul edilmemiş olmakla birlikte, hükümde hafta tatili ücreti [...]
Özel Güvenlik Görevlilerinin Sertifikasının Yenilenmemesinin Kıdem Ve İhbar Tazminatına Etkisi
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 20 Kasım 2023 Sirküler No: 916 Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 13.09.2019 tarihli kararında (Esas: 2016/6132, Karar: 2019/15795) özetle; Güvenlik şirketi olan davalı işyerinde özel güvenlik görevlisi olarak çalışan davacının 5 (beş) yılda bir yenilenmesi gereken sertifikasını süresinin dolmasına rağmen yenilemesi için yapması gereken işlemleri zamanında yapmadığı, fesih tarihi itibariyle de önceki güvenlik sertifikasının süresinin dolmasına rağmen yenisini almadığı, bu hususu düzenleyen ilgili mevzuat gereği güvenlik sertifika süresi dolan özel güvenlik görevlisinin yenisini almadığı sürece özel güvenlik görevlisi olarak çalıştırılmaya devam edilmesine yasal imkân bulunmadığı, bu şekilde çalıştırılmaya devam edilmesinin çalıştıran işyerinin [...]
Fazla Çalışmadaki 270 Saatlik Azami Sınıra Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerindeki Çalışma Süreleri Dâhil Edilir mi?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 20 Kasım 2023 Sirküler No: 915 Ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma süresi işyerinde öngörülen normal haftalık çalışma süresini aşırırsa aşan kısım fazla çalışma ya da duruma göre fazla sürelerle çalışma sayılır. Bu gün için hak kazanılan bir günlük ulusal bayram ve genel tatil ücretine ilaveten normal haftalık çalışma süresini aşan kısım için fazla çalışma ücreti ya da fazla sürelerle çalışma ücretinin ödenmesi gerekecektir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararında davacının genel tatil günlerindeki 3 saatlik fazla çalışmasının ayrıca hesap edilmesi zorunlu denilmiştir (Yrg. 9. HD., T.31.10.1967, E. 1967/8211, K. [...]
Gece 7,5 Saatten Fazla Yapılan Çalışmalar Fazla Çalışma Sayılır mı?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 20 Kasım 2023 Sirküler No: 914 4857 sayılı Kanunun 69’uncu maddesi çerçevesinde çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönem olarak tanımlanmıştır Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararında; gece döneminde 7,5 saatten fazla çalışmalar fazla çalışma olarak kabul edilmiştir (Yrg. 9. HD., T.21.05.2012, E. 2011/22849, K. 2012/17760). Gece dönemindeki çalışmaların fazla çalışma sayılabilmesi için haftalık çalışmanın 45 saati aşması gerekmez.
15510 SİGORTA TEŞVİKİNDEN SADECE EYT EMEKLİLERİNİN FAYDALANABİLECEĞİNE DAİR GİB SİSTEMİ UYARISI
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 15 Kasım 2023 Sirküler No: 913 ✅ SGK tarafından yayımlanan 22.09.2023 tarihli genel yazıda, 8.9.1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayıp ilgili mevzuatında öngörülen yaş şartını tamamladıktan sonra yaşlılık aylığı bağlanmış olanların 15510 teşvikinden yararlandırılmalarına imkan bulunmadığı duyurulmuştu. ✅ Buna göre, "15510" sigorta prim teşvikinden 8.9.1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanlardan sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartının yanı sıra yaş şartını sağlayanlardan dolayı yararlanılmasına imkan bulunmamakta olup, Ekim/2023 dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde yaş şartını da sağlayarak emekli olan ve "15510" kanun numarası seçilenler için GİB sisteminde “HATA [...]
İş Kanununda düzenlenen mazeret izinleri nelerdir?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 13 Kasım 2023 Sirküler No: 912 4857 sayılı Kanunun Ek 2’nci maddesine göre; İşçinin evlenmesi halinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin evlat edinmesi halinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin ana veya babasının ölümü hâlinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin eşinin ölümü hâlinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin kardeşinin ölümü hâlinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin çocuğunun ölümü hâlinde 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin eşinin doğum yapması hâlinde 5 gün ücretli izin verilir. İşçinin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık [...]
Fesih için geçerli sebep oluşturmayan haller hangileridir?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 13 Kasım 2023 Sirküler No: 911 Fesih için geçerli sebep oluşturmayan haller şunlardır: Sendika üyeliği Çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak İşyeri sendika temsilciliği yapmak Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip veya yükümlülüklerini yerine getirmek için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler Kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek (Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere [...]
51 yaşındaki işçiye verilecek izin süresi ne kadardır?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 13 Kasım 2023 Sirküler No: 910 İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilmektedir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, işyerindeki hizmet süresi; 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) olanlara 14 günden, 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, 15 yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara 26 günden, Az olamaz. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanmaktadır. Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha [...]
Ücret ödeme gününden önce işçilerin avans talepleri işveren tarafından dikkate alınabilir mi?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 13 Kasım 2023 Sirküler No: 909 Öncelikle “avans ödemesi” kavramını açıklamakta yarar bulunmaktadır. Avans ödemesi, işçinin hak etmiş olduğu veya hak kazanacağı ücret alacağının bir kısmının veya tamamının bireysel iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirtilen ödeme gününden önce ödenmesini içermektedir. “Avans” ibaresi 4857 sayılı Kanunda iki yerde geçmektedir. Bunlar, “ücret hesap pusulası” başlıklı 37’nci maddesine göre, ücret hesap pusulasında avans mahsubunun gösterilmesinin gerektiği; Kanunun 57’nci maddesinde ise işveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak [...]
Asıl işverenlerin alt işverene iş vermeleri halinde alt işveren işçi ücretlerinin, asıl işveren tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülükler nelerdir?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 13 Kasım 2023 Sirküler No: 908 Asıl işverenler, alt işverene iş vermeleri hâlinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür. 6552 sayılı Kanundan önce yani 11.09.2014 öncesi uygulamada; yalnızca kamu makamları belirli işlerde (bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işleri) müteahhitlerin yanında çalışan işçilerin ücret alacağının ödenmesi bakımından kontrol ve yalnızca işçinin ücretinin ödenmediği yönündeki başvurusu üzerine de hak edişten kesinti yaparak ödeme yapmak ile yükümlü idi. 6552 [...]
Kıdem Tazminatı Sigorta Ettirilir mi?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 06 Kasım 2023 Sirküler No: 907 Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte bulunan 14’üncü maddesine göre; kıdem tazminatından doğan sorumluluğu işveren şahıslara veya sigorta şirketlerine sigorta ettiremez. Bu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gidilmiş olup, davada uygulanma yeri bulunmayan bir kanun hükmünün iptali için mahkemece, “Anayasa Mahkemesine başvurulmasına Anayasa'nın 151’inci maddesinin birinci fıkrasının öngördüğü kural elvermez” gerekçesiyle, Mahkemenin elindeki davada uygulama yeri olmadığından itirazın Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddedilmiştir. Söz konusu Anayasa Mahkemesi kararı aşağıda belirtilmiştir: Anayasa Mahkemesi Kararı Esas Sayısı : 1977/99 Karar Sayısı : 1977/116 Karar Günü [...]
Elektrik ve Doğalgaz Giderleri Kıdem Tazminatı Hesabında Dikkate Alınabilir mi?
Mahmut Akman İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı 06 Kasım 2023 Sirküler No: 906 Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte bulunan 14’üncü maddesine göre; kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında esas ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulmaktadır. Bu çerçevede, kira, elektrik, su, doğalgaz giderleri işveren tarafından sağlanıyorsa bu ödemeler işçiye bir menfaat sağlamakta, bu menfaat sürekli verilmekte, bu menfaat para ile ölçülmekte, bu menfaat iş veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu unsurlar kıdem tazminatına esas matraha ilave edilmelidir. Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken; tahsis [...]