Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
01 Ağustos 2022
Sirküler No: 624
4857 sayılı Kanuna göre; genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. İşçilerin aylık ücretlerinin ¼’ünden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır. 6183 sayılı Kanuna göre; aylıklar, ödenekler, her çeşit ücretler, intifa hakları ve hâsılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar, emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkla-rı tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir. Ancak haczolunacak miktar bunların 1/3’ünden çok ¼’ünden az olamaz. Asgari ücreti aşmayan aylık gelirlerin 1/10’undan fazlası haczolunamaz. 6098 sayılı Kanuna göre; işçilerin ücretinin ¼’ünden fazlası haczedilemez, başkasına devredilemez ve rehnedilemez. Ancak, işçinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar, bu orana dahil değildir. Nafaka alacaklılarının hakları saklıdır. Gelecekteki ücret alacaklarının devredilmesi veya rehnedilmesi geçersizdir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin bir kararında işçinin almakta olduğu ücretlerin ¼’ünden fazlası haczedilemeyeceği, ikramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmünün olmadığı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi ödentilerin ücretten sayılacağına dair bir hüküm bulunmadığından tamamı, nemanın ve toplu iş sözleşmesi farkı ile ikramiyenin ise en fazla haczi mümkün olduğu yönünde hüküm tesis ettirilmiştir (Yrg. 12. HD., T.27.12.2004, E.2004/22540, K.2004/26972). 4857 sayılı Kanunda geçen ücretin hesabında, giydirilmiş ücret esas alınmalıdır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararında ikramiyenin ücretten sayılacağından hareketle ikramiye alacağının tamamı değil sadece ¼’ü haczedilecektir (Yrg. 9. HD., T. 16.06.2006, E. 2006/11847, K.2006/13146).