Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
23 Nisan 2020

---

22.04.2020 kabul tarihli ve İŞKUR tarafından

(http://km.corpus.com.tr/MevzuatIcerik.aspx?id=0w1K2a063v1b1r0Y3B1D0p14302S3f3Q)

adresinde yayımlanan “4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici 24’üncü Maddesi Kapsamında Yapılacak Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar” çerçevesinde ücretsiz izne bağlı olarak nakdi ücret desteğinin uygulanma esasları sirkülerimizin konusunu teşkil etmektedir.

Kapsamda Hangi İşçiler Var?

– 17.04.2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin bulunduğu işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler.

– 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler.

Başvuru İşçi Tarafından mı Yoksa İşveren Tarafından mı Yapılacak?

Ücretsiz izne ayrılan işçiler bakımından başvuru esasları

İşverenler tarafından ücretsiz izne ayrılan işçilere ilişkin aylık bildirimler “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet adresinden ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar e-sigorta yoluyla yapılır.

İlgili aya ait Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde eksik gün nedeni “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak seçilmesi gerekmektedir.

Ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıranlar açısından, ücretsiz iznin verildiği ayın sonuna kadar aynı eksik gün koduyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Sosyal Güvenlik Merkezlerine bildirirler.

Kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayan işçiler bakımından başvuru esasları

Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde bildirilmiş olan “18-Kısa Çalışma Ödeneği” gerekçesinin, “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak güncellenmesi ve işverenler tarafından ücretsiz izin başvurusunda bulunulması gerekir.

17.04.2020 tarihinden sonra ücretsiz izne ayrılmasına rağmen, Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde “28-Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün nedeni yerine yanlışlıkla başka bir koddan bildirim yapanların, eksik gün kodunun değiştirilmesi için SGK’nın ilgili il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmaları gerekir.

İşveren, Nakdi Ücret Desteğinin uygulama süresi kapsamında, ilgili ayda işçinin ücretsiz izne ayrıldığı gün sayısını, işçinin TC Kimlik Numarasını, işçinin IBAN numarasını ve cep telefonu bilgilerini SGK başvuru ekranı üzerinden bildirir.

İşsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler bakımından başvuru esasları

– 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilir.

– 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, işsizler tarafından “https://esube.iskur.gov.tr/” internet adresinden veya e-Devletten işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmaları üzerine İŞKUR tarafından gerçekleştirilir.

Hak Kazanma Şartları Nelerdir?

Ücretsiz izne ayrılan işçiler ve kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayan işçiler bakımından hak kazanma şartları

– 17.04.2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin bulunduğu işveren tarafından ücretsiz izne ayrılmak.

– Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmamak.

– Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak.

– SGK’ye 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 nolu belge türlerinden bildirilmiş olmak.

Yukarıda yer alan koşulların birlikte gerçekleşmesi ve işverenleri tarafından gerekli bildirimin yapılması halinde, işçiler ücretsiz izne ayrıldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanır.

İşverenleri tarafından kısa çalışma başvurusunda bulunulan ve başvurunun kabul edilmesine karşın gerekli prim şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanlar, yukarıdaki koşulları taşımaları ve işverenleri tarafından ilgili dönem için eksik gün gerekçelerinin ücretsiz izin olarak güncellenmesi halinde, ücretsiz izne ayrıldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanır.

15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler bakımından hak kazanma şartları

– Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak.

Kaydıyla işsiz kaldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanır.

Ödeme Süresi Hangi Dönemleri İçerecek?

Nakdi ücret desteğinin süresi, ücretsiz izne ayrılanlar için, 17.04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında ücretsiz izinli olunan süreleri kapsar.

15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler için nakdi ücret desteğinin süresi, 17.04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında işsiz olarak geçen süreleri kapsar.

Ödemeyi İŞKUR mu SGK mi Yapacak, Tutarı Ne Kadar Olacak?

Ödeme İŞKUR tarafından yapılacak olup; nakdi ücret desteğini hak eden her bir kişi için yapılacak ödeme, 39,24 Türk Lirası olarak belirlenen bir günlük tutardan damga vergisi düşüldükten sonra hesaplanan tutar ile ödemeye hak kazanılan gün sayısı çarpımı sonucu elde edilen tutara tekabül eder.

Ödeme 1 Ay İçinde Azami Kaç Gün Üzerinden Yapılacak?

Nakdi ücret desteği, 1 ay içerisinde en çok 30 gün olmak üzere ödeme kanalları yoluyla işçinin kendisine ödenir.

Ödeme Hangi Kanallardan Yapılacak?

Ödeme kanalları şunlardır:

– IBAN’a havale veya EFT.

– Posta Çek Hesabı.

– PTT şube veya konutta ödeme.

Ücretsiz İzinliyken Nakdi Ücret Desteğinden Yararlanan İşçilerin Fiilen İşyerinde Çalıştırılması Halinde İşverene Uygulanacak Müeyyide Nedir?

– Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.

Nakdi Ücret Desteği Hangi Hallerde Kesilecek?

Nakdi ücret desteğinden yararlanılan dönemde,

– Aynı veya başka bir işyerinde işe başlanması ve/veya

– Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlanması

halinde nakdi ücret desteği kesilir.

Fazla/Yersiz Ödemeler Tahsil Edilecek mi?

Fazla ve yersiz ödemeye sebep işverenlerden, ödenen nakdi ücret desteği, ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte tahsil edilir.

Nakdi Ücret Desteği Ne Zaman Ödenecek?

SGK, nakdi ücret desteği kapsamında işverenler tarafından yapılan beyana bağlı bilgileri aylık olarak bildirilen ücretsiz iznin yapıldığı ayı takip eden ayın 5’ine kadar İŞKUR’a bildirir. İŞKUR, bu verileri esas alarak nakdi ücret desteklerini her ayın 8’inde ödemeye başlar. Belirlenen günlerin hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü işlemler gerçekleştirilir. Söz konusu günlerde değişiklik yapmaya Aile, Çalışma ve  Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.

Nakdi Ücret Desteğine Dair Kontroller Kimin Tarafından Yapılacak?

SGK gerekli kontrolleri;

– Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri,

– İşten ayrılış bildirgeleri

– İşe başlama bildirgeleri

üzerinden ilgili ayı izleyen ayın sonuna kadar İŞKUR’a bildirir.

İŞKUR, bu bildirimler üzerinden gerekli tahsis ve tenkisleri gerçekleştirir.