Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
19 Ekim 2020

---

29 Ekim ulusal bayramımız olup, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun gereğince bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder. 2020 yılı için 28 Ekim Çarşamba günü saat 13.00’te başlar 29 Ekim Perşembe günü devam eder.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 44,45, 47, 48, 50 ve 102’inci maddeleri ve yargı kararlarına göre aşağıda dikkat edilmesi gereken hususlar 16 başlık altında soru cevap şeklinde açıklanmıştır.

1) 29 Ekim günü çalışmada işçinin onayı gerekir mi?

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Bu ulusal bayram gününde işyerinde çalışılacağına dair bir kuralın olması ve işçinin çalışmaması işverene iş sözleşmesini haklı nedenle fesih imkânı tanımıştır.[1]

2) 29 Ekim günü ücret nasıl hesaplanır?

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde çalışmazlarsa, o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için 1 günlük ücreti ödenir. Örneğin; X işyerinde çalışan işçinin aylık ücretinin 4.500,00 TL olduğunu ve bu ulusal bayramda çalışmadan dinlenirse Ekim ayı ücretini aynen 4.500,00 TL olarak alacaktır. Bu ulusal bayramda çalışırsa 1,5 günlük ücret 225,00 TL daha alarak Ekim ayı ücretini 4.725,00 TL olarak alacaktır.

3) 29 Ekim günü raporlu olan işçinin ücret hesabı nasıl yapılır?

İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan 28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden gün, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.

4) 29 Ekim günü yıllık izne rastlarsa ücret hesabı nasıl yapılır?

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan 28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde ulusal bayram ücretleri ayrıca ödenir.

5) 29 Ekim ücreti asıl ücrete dâhil edilip ödenebilir mi?

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden gün ücretlerinin aylık ücretin içinde olduğu “ulusal bayram ve genel tatil ücretinin asıl ücrete dahil olduğunun sözleşme ile kararlaştırılabileceğine dair ne Kanunda ne de sair mevzuatta bir hüküm olmadığı, yine yerleşik Yargıtay uygulamasında bu tür sözleşme hükümlerine sadece fazla çalışma ücreti yönünden sınırlı olarak değer verildiği” gerekçesiyle kararlaştırılamaz.[2]

 

6) 29 Ekim günü çalışmayı kabul etmeyen işçin iş akdi feshedilebilir mi?

 

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden gün rızası olmadan çalıştırılmak istenen işçinin bunu kabul etmemesi ve işveren tarafından bu nedenle iş şartlarının ağırlaştırılmak suretiyle görevinin değiştirilmesini de kabul etmemesi işveren tarafından iş sözleşmesinin feshi haklı fesih sebebi sayılmamıştır.[3]

7) 29 Ekim günü çalışana serbest zaman kullandırılır mı?

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde işçi çalışırsa ücreti yerine serbest zaman veya izin verilemez.[4]

 

8) 29 Ekim günü 1 saat çalışana nasıl ücret hesaplanır?

 

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde örneğin sadece 1 (bir) saat çalışma sebebiyle, 1 (bir) saat çalışma karşılığı ücretin 1(bir) günlük yevmiye tutarında ödenmesi gerekir.[5]

 

9) 29 Ekim günü fazla mesai ücreti ne şekilde ödenir?

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde, 7,5 saatlik çalışma süresi için ulusal bayram ücreti içinde hesaplandığından dolayı 7,5 saati aşan kısımlar için fazla çalışma ücreti hesaplanmalıdır.[6]

 

İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günündeki çalışması normal haftalık çalışma süresini de aşıyorsa aşan kısım için fazla çalışma ücretinin ödenmelidir. Yargıtay “davacının genel tatil günlerindeki üç saatlik fazla çalışmasının ayrıca hesap edilmesi zorunludur. Mahkemenin genel tatil günlerinde yaptığı 11 saatlik çalışmasının tamamının fazla çalışma kabul edilip ödenen bir gündeliği nazara alınmayarak genel tatil günleri için davacı yararına gündeliğin ikibuçuk misli üzerinden ücrete müstahak olduğunu kabul ve miktar alacağa karar vermesini” kanuna aykırı bulmuştur.[7]

 

10) 29 Ekim ücreti hangi ücret üzerinden ödenir?

 

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden günde ödenecek ücret çıplak ücret üzerinden ödenir.

 

 

11) 29 Ekim günü hafta tatili gününe rastlarsa nasıl ödenir?

 

28 Ekim 13’ten başlayan 29 Ekim günü devam eden gün hafta tatiline rastlarsa işçiye o gün işyerinde çalışmazsa, iki tatil ücreti mi ödenir yoksa sadece 1 (bir) günlük ücret mi ödenir hususunda mevzuatta bir düzenleme olmadığı için öğreti ve yargı kararları ile bu günlerde işçinin 1 (bir) günlük ücrete hak kazanacağı sonucuna varılmıştır.

 

12) 29 Ekim günü ücretinin ödenmemesi idari para cezasını gerektirir mi?

 

4857 sayılı İş Kanunu’nda ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilerin genel tatil ücretinin ödenmemesi halinde uygulanacak idari para cezası açıkça düzenlenmemesi nedeniyle geniş anlamda ücret kapsamında değerlendirilmesi gerekir. 4857 sayılı Kanunun 102-a maddesine göre her işçi ve her ay için 236,00 TL (2019 yılı için) idari para cezası verilir.

[1]Yrg. 9. HD.; 08.05.2013 T., E.2011/9842; K.2013/13792

[2]YHGK, 01.03.2017 T., 2014/22-2126 E., 2017/371 K.

[3]Yrg. 9. HD.; 03.06.1997 T., E.5600, K.10629

[4]Yrg. 9. HD., 15.01.2018 T., 2015/26859 E., 2018/84 K.

[5]Yrg., 22. HD., 2014/23997 E., 2015/34572 K.

[6]Yrg. 9. HD., 02.03.2017 T., 2015/8390 E., 2017/3019 K.

[7]Yrg. 9. HD., 31.10.1967 T., 1967/8211 E., 1967/11547 K.