Vergi mükellefi olmayanlardan gider pusulası ile alınan hurda altın için stopaj yapılmaz

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde vergiden muaf esnafa ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, kimlerin esnaf muaflığından faydalanacakları da maddede bentler halinde sayılmıştır. Aynı maddenin son fıkrasında ise muaflığın 94 üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulünün olmadığı hüküm altına alınmıştır.

 Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiş olup, tevkifata tabi ödemeler bentler halinde sayılmıştır.

Maddede, zati eşyalarını satan kimselerden satın alınan altın, mücevher gibi kıymetli emtialardan tevkifat yapılacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 234 üncü maddesine göre; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, bu Kanun kapsamındaki belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayanlara yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar (gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldıkları mallar hariç) için işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası düzenlerler.

Vergiden muaf esnaf için düzenlenen gider pusulası, bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmündedir.

Buna göre; vergi mükellefiyeti olmayan ve zati eşyalarını satan kimselerden satın alınan altınlar için gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde, esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan hurda altın alımları için tevkifat yapılacağına dair bir hüküm bulunmadığından, zati eşyalarını satanlara bu kapsamda yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılması söz konusu olmayacaktır.

(Gelir idaresinin 30/06/2022 tarih ve 96620903-120-130586 sayılı Özelgesi)