İşgücü Uyum Programının Detayları

Türkiye İş Kurumu tarafından hazırlanan ve 29 Ağustos 2024 tarihli 32647 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe konulan İşgücü Uyum Programının Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında işgücü uyum programının detaylarını aşağıda görebilirsiniz.

Yönetmeliğin amaç ve kapsamı; özel politika gerektiren gruplar başta olmak üzere işsizlerin istihdam edilebilirliğini artıracak bilgi, beceri, çalışma alışkanlığı ve disiplinini kazandırmak üzere Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapılarak düzenlenen İşgücü Uyum Programının yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

İşgücü Uyum Programı (İUP): Özel politika gerektiren gruplar başta olmak üzere işsizlerin istihdam edilebilirliğini artıracak bilgi, beceri, çalışma alışkanlığı ve disiplinini kazandırmak üzere aktif işgücü hizmetleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapılarak düzenlenen ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında yer alan kursunu ifade eder.

İşgücü uyum programı uygulanabilecek durumlar: Kamu yararı gözetilmek şartıyla hizmet sağlayıcı kurumlar tarafından iletilen taleplerin İŞKUR Genel Müdürlüğü tarafından uygun görülmesi halinde aşağıdaki amaçlar dikkate alınarak program düzenlenebilir, belirli bir mesleğe yönelik program düzenlenemez.

• Engelli, yaşlı ve hasta bakımına yönelik faaliyetlerin desteklenmesi
• Çocuk bakım işlerine yönelik faaliyetlerin desteklenmesi
• Tarımsal üretim uygulamalarının ve hayvancılık faaliyetlerinin desteklenmesi faaliyetleri
• Ağaçlandırma faaliyetlerinin desteklenmesi
• Kamusal alanların temizlik, bakım ve onarım faaliyetlerinin desteklenmesi
• Geri dönüşüm ve atık imha faaliyetlerinin desteklenmesi
• Parkların ve yeşil alanların korunması ve geliştirilmesi faaliyetlerinin desteklenmesi
• Biyolojik çeşitliliğin korunması ve doğal yaşam alanlarının restorasyon faaliyetlerinin desteklenmesi
• Spor ve kültür faaliyetlerinin desteklenmesi
• İŞKUR tarafından belirlenecek ve kamu kurum ve kuruluşlarıyla yürütülebilecek diğer faaliyetlerin desteklenmesi

Hizmet sağlayıcıları: İUP’lar iş birliği yöntemiyle kamu kurum ve kuruluşları ile düzenlenir. Hizmet sağlayıcı kurum veya kuruluşların kuruluş amaçlarının hizmetin konusuna uygun olması ve bunların hizmetin gerektirdiği yeterlilik ve deneyime sahip olmaları gerekir.

İşgücü uyum programı taleplerinin alınması, sözleşme imzalanması ve ilanı: İUP uygulanmasına ilişkin hizmet sağlayıcının uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan mevcut personel sayısı bilgisini de içeren talepleri hizmet sağlayıcılar (iş birliği yapılabilecek kamu kurum ve kuruluşları) tarafından İŞKUR il müdürlüklerine iletilir. Hizmet sağlayıcılar bulundukları ildeki kendi işyerleri ile bağlı, ilgili, ilişkili ve yan kuruluşları da dâhil olacak şekilde talep tarihi itibarıyla bildirimi yapılan son muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki toplam sigortalı sayılarının %30’una kadar kontenjan talep edebilir. Bu oranı %50’ye kadar artırmaya İŞKUR Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Başvuru ve katılım şartları: İUP’a katılmak için aşağıdaki şartlar aranır:

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
• İŞKUR’a kayıtlı olmak
• 18 yaşını tamamlamış olmak
• Yaşlılık veya malullük aylığı almamak
• Program talep tarihinden önceki 1 yıl içerisinde ve programın fiilen başlayacağı tarihe kadar yüklenicinin veya bağlı, ilgili, ilişkili ve yan kuruluşlarının çalışanı olmamak
• Başvuru tarihinden önceki son 1 aylık sürede 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi kapsamında sigortalı olarak bildirilmemiş olmak veya sigortalı sayılmamak
• Başvuru tarihi itibarıyla 5510 sayılı Kanunun 5’inci maddesi kapsamında sigortalı olarak bildirilmemiş olmak veya sigortalı sayılmamak
• Hane gelir şartını sağlamak (hane gelir şartının kapsamı bir aylık asgari ücretin net tutarının 1 ila 4 katı arasında İŞKUR Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir)
• İŞKUR tarafından sunulan aktif işgücü veya işsizlik sigortası programlarının yararlanıcısı olmamak

Başvuruların alınması ve değerlendirilmesi: Sistem üzerinden açılan ilanlara başvuru süresi boyunca e-Devlet, ALO 170 ve e-şube üzerinden başvurular alınır.  Başvuru süresi 5 gün olarak belirlenir. Terör örgütlerine veya Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan kişiler programa katılamaz. Programa katılıp bu durumu sonradan tespit edilenlerin programdan çıkışı verilir.

İşgücü uyum programı uygulama esasları:  Programın ilk 4 haftasında yararlanma süresi haftalık 37,5 saat ve 5 gün olarak uygulanır. İlk 4 hafta sonrasında haftalık yararlanma süresi 22,5 saat ve 3 gün olarak uygulanır. Programların başlangıç günü her halükarda pazartesi günü olacak şekilde ve günlük program süresi 7,5 saat olarak uygulanır. Katılımcıların katılım sağlayacakları günlere ilişkin çizelgeler program başlangıcından önce yüklenici tarafından İŞKUR’a bildirilir. Programın planlama aşamasında İUP katılımcı sayısı, uygulanacak programın niteliğine, uygulanacak alanın genişliğine ve/veya program için ayrılan kaynağın miktarına göre 5 kişiden az olmamak üzere belirlenir. Ancak programın başlatılması aşamasında belirlenen sayıda katılımcı bulunamaması ya da İUP’un yürütülmesi sırasında hizmet sağlayıcının kusuru dışında katılımcı sayısında azalma olması durumlarında hizmetin gereği gibi ifasına engel olmamak kaydıyla programa devam edilebilir. İUP uygulama süresi, her bir program için en fazla 10 aydır ve sözleşmede belirlenen sürenin tamamlanmasıyla sona erer. Başlangıçta program süresinin 10 aydan az olarak belirlenmesi halinde sözleşme ile belirlenen program süresi uzatılamaz. Cari yılda tahsis edilen ve izleyen yıla devreden programların bitiş tarihi her halükârda izleyen yılın 30 Haziran tarihini geçemez. Programın ilk 4 haftalık döneminde günlük 7,5 saat ve toplamda 8 gün olacak şekilde meslek edindirmeye hazırlık eğitimleri ve/veya kişisel gelişim eğitimleri verilir. Programın son 2 haftası içerisinde katılımcılara 3 gün süreli iş arama becerisinin geliştirilmesine yönelik olarak İŞKUR il müdürlüğü tarafından eğitim verilir. Bir katılımcı, bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen İşgücü Uyum Programlarından toplamda en fazla 140 fiili gün yararlanabilir.

Katılımcı eğitimlerine ilişkin hususlar: Eğitim dönemlerinde programda yer alan katılımcıların düzenlenecek eğitimlere katılması zorunludur. Yüklenici eğitimlerin düzenlenmesini sağlamakla yükümlüdür. Katılımcılara verilecek eğitimler her bir program için sözleşmede belirtilir. Katılımcılara; iş sağlığı ve güvenliği eğitimi, bağımlılıkla mücadele eğitimi, iş arama becerisinin geliştirilmesi eğitimi, iş ahlakı, motivasyon ve stres yönetimi eğitimi, kişiler arası ilişkiler ve etkili iletişim eğitimi, finansal okuryazarlık eğitimi, İŞKUR Genel Müdürlüğü tarafından katılımcıların niteliğinin geliştirilmesi için belirlenecek diğer eğitimler verilir. Yüklenici gerekli nitelikleri haiz personelini eğitici olarak belirleyebilir veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapabilir. Bu süreçte ortaya çıkabilecek tüm masraflar yüklenici tarafından karşılanır.

Devam zorunluluğu ve izin: Katılımcıların programa devamı zorunludur. Katılımcılar yükleniciye bilgi vermek ve onay almak kaydıyla; katılım günü olarak belirlenen günler için program süresinin 6 aya kadar olması durumunda 7, daha uzun süreli olması durumunda ise 10 güne kadar izin kullanabilir.

Katılımcılara yapılacak cep harçlığı ödemesi, sosyal güvenlik ve vergi işlemleri: Katılımcılara yapılacak günlük cep harçlığı tutarı İŞKUR Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Ancak bu tutar günlük asgari ücret tutarının üstünde olamaz. Programlara devam edilen süre içerisinde ortaya çıkacak sosyal güvenlik prim giderleri, 5510 sayılı Kanunun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında her bir katılımcı için tahakkuk edecek sigorta primlerinden oluşur. Katılımcıların sigortalılık bildirim ve tescil işlemleri yüklenici tarafından gerçekleştirilir. Sosyal güvenlik primleri, katılım sağlanan günler üzerinden bildirilir. Resmî ve idari tatil günlerinde program uygulanmaz ve bu günler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Katılımcıların izin kullandıkları günler için cep harçlığı ve sosyal güvenlik prim ödemesi yapılmaz.

Ödemelerin yükleniciye aktarılması: Cep harçlığı ve sigorta prim ödemesi yüklenicilere İŞKUR tarafından aktarılır. Yüklenicilerin ödeme yapılacak aya ilişkin belgelerini katılım sağlanan günlerin ilişkili olduğu ayı takip eden ayın 7’sine kadar İŞKUR il müdürlüğüne ibraz etmesi gerekir.

Katılımcının sorumlulukları: Katılımcıların programa devam etmesi zorunludur.  Katılımcıların başvuru/katılım şartlarını programa başvuru tarihinde, programa başlama tarihinde ve program süresince koruması zorunludur. Katılımcıların programa devam ederken başka bir yerde sigortalı olması nedeniyle oluşabilecek sosyal güvenlik prim borcundan İŞKUR sorumlu tutulamaz. Katılımcıların ahlak ve iyi niyet kurallarına uymaları zorunludur.

Yüklenicinin sorumlulukları: Katılımcıların uygun nitelikte olmamalarından kaynaklanacak sonuçlardan ya da görevli oldukları alanlara ve üçüncü kişilere verecekleri zararlardan yüklenici sorumludur. Katılımcılara ait adli sicil kaydı, sağlıkla ilgili olarak çalışmaya engel bir durum olmadığına dair belgelerin ve programın niteliğine uygun diğer belgelerin talep edilmesinden ve kontrolünden yüklenici sorumludur. Söz konusu beyanlarda belirtilen veya beyanlarda belirtilmemesine rağmen sonradan tespit edilen ve kişinin programın niteliğiyle uyuşmayan bir suçtan sabıkalı olması ya da programa devam etmesi durumunda diğer katılımcılar ve hizmet alan kişiler açısından sakıncalı olabilecek sağlık sorunları tespit edilenler ile ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarda bulunarak programın aksamasına veya başarısız olmasına sebep olanlar ve katılım şartlarını taşımadığı halde programa katıldığı tespit edilenlerin yüklenici tarafından programla ilişiği kesilerek durum işkur İl Müdürlüğüne bildirilir. Yüklenici, katılımcıları mevcut çalışanlarını ikame etmek amacıyla görevlendiremez Yükleniciler, kendi işyerleri ile bağlı, ilgili, ilişkili ve yan kuruluşlarına ait işyeri SGK sicil numaralarını il müdürlüğüne talep tarihinde teslim eder. Yüklenicinin talep tarihinde yanlış veya eksik bilgi vermesi nedeniyle fazla kontenjan tahsisi oluşması durumunda; fazla verilen kontenjan, tespit tarihi itibarıyla geri alınır ve bu kapsamda yapılan ödemeler, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte yükleniciden tahsil edilir. İUP başlamadan önce yüklenici, tüm katılımcılara ait sözleşme tarihinden önceki bir yıllık süreyi içeren barkodlu veya onaylı SGK Tescil ve Hizmet Dökümlerini il müdürlüğüne teslim eder. Programdan ilişiği kesilen katılımcıların yerine başlayacak kişiler için bu belge, programa başlama tarihinden önce verilir. katılımcıların sigortalılık bildirim ve tescil işlemleri yüklenici tarafından gerçekleştirilir. Bu kapsamdaki bildirge ve belgelerin geç tesliminden doğacak idari para cezası, gecikme zammı, gecikme cezası ve benzeri her türlü zarardan yüklenici sorumludur. Yüklenici; programların uygulanması sırasında iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli önlemleri almak ve bu kapsamdaki yükümlülükleri yerine getirmek, buna ilişkin tüm araç ve gereçleri bulundurmak ve iş kazası ve meslek hastalıklarında resmî kurumlara yapılması gerekli bildirimleri süresi içinde yapmakla ve durumu İŞKUR il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. Engellilerin, programlara katılımını sağlamak üzere program uygulanacak alanların erişilebilirliğinde gerekli önlemleri almak ve eğitimlerin takibinde engellilerin ihtiyaç duyduğu teknolojik ekipmanları temin etmek yüklenicinin sorumluluğundadır.