Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
1 Ekim 2020

5510 sayılı Kanunun Ek 5’inci maddesi tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığını, Ek 6’ncı maddesi ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerlerinde bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılığını düzenlemektedir.

Dolayısıyla dolmuş şoförlerinin sigortalılığı 5510 sayılı Kanunun Ek 6’ncı maddesi çerçevesinde sağlanmaktadır.

6111 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanuna eklenen ek 6 ncı madde ile 1/3/2011 tarihinden itibaren ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık sayılacaktır.

Ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olabilmek için;

– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tam süreli çalışmamak ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmamak,

– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalı olmamak,

– İsteğe bağlı sigortalı olmamak,

– 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmamak,

– Kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almamak

şarttır.

Kendi sigortalılıklarından dolayı aylık alan sigortalılar ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olamayacaklardır. Ancak, emekli olan şoförün toplu taşıma aracı sahibi yanında 10 günden az ya da fazla çalışması olup olmadığına bakılmaksızın veya başka bir işyerinde sigortalı olması halinde sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.

Ticari taksi, dolmuş ve diğer toplu taşıma araçları sahiplerinin yanında ücret karşılığında tam süreli çalışanlar ise 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar.

Şehiriçi toplu taşıma işlerinin ihale yoluyla alınması halinde buralarda çalışan sigortalılar hakkında ek 6 ncı madde hükümleri uygulanmayacaktır.

5510 sayılı Kanuna 1/3/2011 tarihinden itibaren eklenen ek 6 ncı madde ile hizmet akdine tabi şehir içinde çalıştıkları taksi, dolmuş ve diğer toplu taşıma araçlarında ay içinde on günden az çalışmaları bulunanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklar, bu durumdaki sigortalılar aylık otuz gün süre hizmet karşılığı olan primlerini kendileri ödeyeceklerdir.

Gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayıldıklarından, taksi, dolmuş ve minibüslerde şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olduğunu ve sürekli olarak icra ettiğini beyan edip ilgili kooperatiflere, meslek odasının bulunmadığı yerlerde ise şoförler odasına üye olanlar, bu hüküm nedeniyle esnaf ve sanatkar sicil müdürlüğüne kayıt yaptırmak mecburiyetinde olduklarından, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır.