Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
24 Temmuz 2023
Sirküler No: 849
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nin 6’ncı maddesine göre kısmi süreli iş “işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın 2/3’ü oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.” Buradan yola çıkarak kısmi süreli çalışmanın sınırının haftalık 30 saat olduğunu söyleyebiliriz. Buna göre haftalık 45 saatlik bir tam süreli çalışmanın da 2/3’e kadar yani 30 saate kadar (30 saat dahil) yapılan çalışmalar kısmi süreli çalışma olarak değerlendirilmelidir. Haftada 30 saatin üzerinde çalışma yapılması halinde kısmi süreli iş ilişkisinden söz edilemez. 30 saatin üzerindeki çalışmalar tam süreli çalışma olarak değerlendirilir.
Saat ücretli çalışanlar, iş ve sosyal güvenlik mevzuatındaki karşılığı kısmi süreli çalışma olarak kabul edilmektedir.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nin 13’üncü maddesine göre; kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz.
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır.
Buna göre izne hak kazanan kısmi süreli çalışan işçilerle tam süreli çalışan işçiler arasında yıllık izin süreleri ve izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamamaktadır.
Yıllık izne hak kazanabilmek için ise 1 yıllık çalışma süresini doldurmak gerekir. Tam süreli çalışanlar için geçerli olan çalışılan gün toplamının 1 yıl olması şartı, kısmi süreli çalışanlar için uygulanmaz. Bunun yerine kısmi süreli çalışanlar için iş sözleşmesi süresinin 1 yıl devam etmesi yeterli olacaktır.
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile belirlenen gün veya saatlerde çalışmasını tamamlayan ve yükümlülüğünü yerine getiren çalışan, 1 yıllık süreyi tamamladığında yıllık ücretli izne hak kazanmış olur.
Örneğin; haftanın 2 gününde 4’er saatten haftada 8 saat çalışan bir işçi, bu esnek çalışmasını 1 yıl boyunca sürdürüyorsa; 1 yıllık çalışma sonunda yıllık ücretli izine hak sahibi olacağından, bu izin hakkını mevcut kıdemine göre (örneğin 2 yıllık kıdemi varsa) 14 işgünü izin kullanması gerekir.