Mustafa Çelik
Vergi Danışmanı
23 Mart 2023
Sirküler No: 608
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 89 uncu maddesine göre, beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları, yıllık beyannamede beyan edilecek gelirden indirilebilmektedir.
İndirim için şu şartlara dikkate edilmesi gerekmektedir.
1. Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır.
Türkiye gümrük bölgesi dışında yabancı ülkelerde, gümrüksüz satış mağazaları veya Free-shoplarda yapılan harcamalar kapsam dışındadır.
2. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle kanıtlanmalıdır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7. maddesi veya kendi özel kanunlarında yer alan hükümlerde kurumlar vergisi muafiyeti tanınan kurumlardan yapılan harcamalar, vergi indirimine konu harcama olarak kabul edilmeyecektir.
Diğer bir ifade ile vergi indirimine konu olan harcamaların gelir veya kurumlar vergisine tabi olmayan kişi veya kurumlardan yapılması halinde bu harcamalar, vergi indirimine konu teşkil etmeyecektir.
3. Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır.
“Çocuk ve küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir.
4. Beyan edilen gelirin %10’unu aşmaması gerekir.
5.Eğitim harcamaları
Eğitim ve öğretim kurumları, anaokulu, kreş ve dershanelere eğitim amacıyla yapılan ödemeler ile eğitim amaçlı kurs ücretleri, okul servis ücretleri, kitap ve kırtasiye alımları için yapılan harcamalar ile öğrencilerin özel yurt ve pansiyonlarda kalmaları durumunda ödenen tutarlar
Sağlık harcamaları
Teşhis ve/veya tedavi sürecinde yapılan sağlık harcamaları (muayene, tahlil, ameliyat, fizik tedavi ve hastane giderleri ile ilaç, sağlık malzemesi, tüp bebek sağlık harcamaları, gözlük ve lens alımları gibi)
6. Yapılan harcamalar, ilgili olduğu vergilendirme dönemi kazançlarından indirilmelidir.
Eğitimde özellikle eğitim dönemi başlamadan (önceki dönemde) indirim vs. gerekçelerle peşin ödeme yapılabilmektedir. Bu halde yapılan peşin ödemeye ilişkin harcama, ödemenin yapıldığı ilgili dönem kazancından indirim konusu edilebilecektir. Edilmemişse, düzeltme beyannamesi ile geçmişe yönelik zamanaşımı süresi de dikkate alınarak talepte bulunulabilecektir.
Örnek uygulama: Mükellef, 2022 yılına ilişkin tek işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş 1.400.000 TL gelir elde etmiştir. Bu gelir hesabında %14 sigorta primi ve %1 işsizlik sigortası primi toplamı olan %15 oranı dikkate alınmıştır.
Mükellef 2022 yılında kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ilişkin 120.000 TL eğitim ve sağlık harcaması yapmıştır.
Mükellef 2022 yılı için beyan sınırı olan 880.000 TL yi aşan ücret geliri elde ettiğinden bunu yıllık beyanname ile beyan etmesi gerekecektir.
Buna göre; mükellefin yapmış olduğu eğitim ve sağlık harcaması tutarı olan 120.000 TL, beyan edilen gelirin %10’u olan (1.400.000 X %10) 140.000 TL’nin altında kaldığından, 2022 takvim yılında yapılan 120.000 TL eğitim ve sağlık harcamasının tamamı indirilecektir.
| Yıllık toplam ücret geliri (%15 prim düşüldükten sonra) (A) | 1.400.000 |
| Eğitim ve sağlık harcamaları (B) | 120.000 |
| Vergiye tabi matrah (A-B) | 1.280.000 |
Bu matrah üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden, yıl içinde ödediği stopaj tutarları mahsup edildikten sonra ödenecek veya iade edilecek gelir vergisi bulunacaktır.