Çalışmadığı Halde Ücret Ödenmesi Mümkün mü?

Ücret bir iş karşılığında ödenmekte olup, aşağıdaki üç durumda çalışmadan ücret ödenmesinin
mümkün olduğunu ifade edebiliriz.

Birinci Durum: Hastalık Hali

4857 sayılı İş Kanunu’nun 49’uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre; hasta, izinli veya sair
sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47
ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve
genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Bu maddede aylık ücretli yani maktu ücretli işçilerin hastalıkları durumunda ücretlerinin herhangi
bir kesintiye uğramadan tam olarak ödeneceği belirtilmektedir. Bununla beraber, 48’inci
maddesinin son fıkrasında da “hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden
mahsup edilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Bu durum sadece ve sadece maktu aylık sistemlerinde geçerli olup, diğer ücret şekillerinde (iş
sözleşmelerinde aksi kararlaştırılmamışsa) söz konusu değildir.

İkinci Durum: Yarım Ücret Hali

4857 sayılı Kanunun 40’ncı maddesine göre; 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaralı bentlerinde
gösterilen zorlayıcı sebepler dolayısıyla çalışamayan veya çalıştırılmayan işçiye bu bekleme
süresi içinde bir haftaya kadar her gün için yarım ücret ödenir. 4857 sayılı Kanunun 46’ncı
maddesinin beşinci fıkrasındaki “bir işyerinde işin bir haftadan fazla bir süre ile tatil edilmesini
gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaralı
bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebeplerden ötürü çalışılmayan günler için işçilere ödenen yarım
ücret hafta tatili günü için de ödenir.

Üçüncü Durum: İşverenin Temerrüdü Hali

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 408’inci maddesine göre; işveren, işgörme ediminin yerine
getirilmesini kusuruyla engellerse veya edimi kabulde temerrüde düşerse, işçiye ücretini
ödemekle yükümlü olup, işçiden bu edimini daha sonra yerine getirmesini isteyemez. Ancak,
işçinin bu engelleme sebebiyle yapmaktan kurtulduğu giderler ile başka bir iş yaparak kazandığı
veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararlar ücretinden indirilir.