4857 Sayılı Kanun’a Göre Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisinin Olmadığının Tespiti Halinde SGK Tarafından Yapılacak İşlemler Nelerdir?

4857 sayılı İş Kanunu’na göre asıl işveren alt işveren ilişkisinin olmadığının yapılan denetim
sonucunda veya mahkeme kararları ile ortaya konması ve alt işverenin işçilerinin başlangıçtan
itibaren asıl işverenin işçisi olarak sayılması halinde; bu sigortalılara ait yasal süresinde verilen
belgelerin asıl işverene ait işyerine aktarımı yapılır.

Asıl işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için oluşan sigorta prim
tahakkuklarının bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatlardan fazla olması veya asıl işverene ait
dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve
prim hizmet beyannamesi verilmesi gereken bir durumun ortaya çıkması nedeniyle borç çıkması
hallerinde, yasal olarak ödeme yapılması gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar
gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanır. Ayrıca, asıl işverene ait dosyaya hizmet aktarımı
yapılan sigortalılar için bu şekilde verilen ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim
hizmet beyannamesi için idari para cezası uygulanır.

Örnek 1- (A) asıl işvereni ile (B) alt işvereni, arasındaki asıl işverenlik alt işverenlik ilişkisinin
4857 sayılı İş Kanunu’na göre olmadığının kesinleşen mahkeme kararıyla ya da denetim
elemanları tarafından düzenlenen raporla ortaya konulması ve sigortalıların başından itibaren
asıl işverenin sigortalıları olması gerektiği yönünde bir hükmün/önerinin belirtilmesi durumunda;
sigortalılara dair yükümlülükler (B) alt işvereni tarafından yasal süreler dahilinde yerine
getirilmesi halinde idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmadan,
sigortalı hizmetleri ile varsa bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatların (A) asıl işverenine ait
işyerine aktarılması gerekecektir.

Örnek 2- Örnek 1'deki sigortalıların başlangıçtan beri asıl işverenin sigortalısı sayılması ve toplu
iş sözleşmesinde belirtilen haklardan faydalanmasının gerektiğinin belirtilmesi nedeniyle oluşan
ücret farkı için asıl işverenden ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet
beyannamesi istenildiği varsayıldığında, ek aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim
hizmet beyannamesinin verilmesinden kaynaklanan borç için yasal olarak ödeme yapılması
gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı
hesaplanır. Ayrıca, bu şekilde verilen ek aylık primve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet
beyannamesi için idari para cezası uygulanır.

Örnek 3- Örnek 1'deki sigortalıların başlangıçtan beri asıl işverenin sigortalısı sayılması
gerektiği nedeniyle asıl işverenine ait işyerine aktarılmış ancak aktarımı yapılan dönemlerden
2025/Ocak ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan borcun alt işveren
tarafından ödenmediği varsayıldığında, 2025/Ocak ayından kaynaklanan borç yasal olarak
ödenmesi gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme
zammı hesaplanır ve asıl işverenden tahsil edilir.