17 Ekim 2025 Tarihli Kanun Teklifiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Yapılacak Düzenlemeler

Genel Gerekçe:

– Bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sisteminde tasarrufların artırılması, sistemin etkinliğinin
artırılarak hedeflenen fon büyüklüklerine ulaşılması, kamu mali dengesinin gözetilmesi ve
büyüyen fonların finansman ve yatırımlara dönüşmesinde dengeli büyüme sağlanmasım
teminen devlet katkısı oranının mali hedefler doğrultusunda belirlenmesine yönelik imkan
oluşturulması amacıyla yetki hükümlerine,
– İşveren prim teşviğinin imalat hariç 4 puandan 2 puana indirilmesi,
– Prime esas kazanç tavanının asgari ücretin 7,5 katından 9 katma çıkarılması,
– Emeklilik prim oranının işveren hissesinin 1 puan artırılması,
– Gelir ve aylık bağlanmış olanlarda prim borçlarının gelir ve aylıklanndan kesilmesinin
sağlanması,
– Doğum hariç borçlanma prim oranının %32'den %45'e çıkarılması,
BAĞKUR primlerinin ödenmemesi nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin ihya prim
oramnm %45 olarak belirlenmesi,
– Genç girişimcilere bir yıl süreyle sağlanan prim desteğinin sonlandırılması,
– Kamu üniversitesi hastaneleri ile imzalanan götürü bedel sözleşmeleri kapsamında ödenen
ancak sözleşme tutarından aşağıda kalan tahakkuk tutarlarının terkin edilmesi,

yönünde düzenlemeler yapılmaktadır.

Madde Gerekçeleri:

MADDE 16- Maddeyle, bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sisteminde tasarrufların artıniması
sistemin etkinliğinin artarak hedeflenen fon büyüklüklerine ulaşılması, kamu mali dengesinin
gözetilmesi ve büyüyen fonlann finansman ve yatırımlara dönüşmesinde dengeli büyüme
sağlanmasını teminen devlet katkısı orammn mali hedefler doğrultusunda belirlenmesine
yönelik imkan oluşturulması amaçlanmaktadır.

MADDE 18- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 01.01.2026) Sosyal güvenlik sistemimizde borçlanmalar fiili
çalışma olmadan belirli objektif durumlarda kanunla belirtilen sigortalılara belirli bir tutar
karşılığında kazandırılan hizmet çeşididir. Aynca borçlanmalar aktif-pasif oranının düşmesine
yol açmakta ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine olumsuz etkileri olmaktadır.
Borçlanma tutarlarının artırılması ile sürdürülebilir sosyal güvenlik sistemine katkı sağlanması
amaçlanmaktadır. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi kendi nam ve
hesabına faaliyette bulunan sigortalılardan, sigorta prim tutarlarını süresinde ödememeleri
nedeniyle sigortalılıkları çeşitli zamanlarda durdurulanlar bu primlerini daha sonra toplu olarak
prim ödemek suretiyle canlandırabilmektedirler. Durdurulan sigortalılık süreleri her zaman
ödenebilir ve istenilen zamanda hizmet kazamlabilir bir durum ortaya çıkardığından sigortalılar
açısından da ödeme alışkanlıklarım bozmaktadır. Primini zamanında ödeyen sigortalıları da bu
açmdan dezavantajlı duruma düşürmektedir. Durdurulan sigortalılık süresinin ihya maliyetinin,
yasal süresinde ödenen prim maliyetinden yüksek tutularak sigortalıların primlerini yasal süresinde ödeme alışkanlığının artırılması ve prim tutarlanm zamamnda ödeyen
sigortalılanmızm dezavantajlı duruma düşmemeleri amaçlanmaktadır. Öte yandan 5510 sayılı
Kanunun 41 inci maddesinde yapılan değişikliğe paralel olarak hakkında 5434 sayılı Kanun
hükümleri uygulanan sigortalılar için de borçlanma prim oranlarının %45 olarak alınarak
sigortalılar arasında eşitlik sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE 19- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 2026 YILI OCAK AYI BAŞINDA) Yapılacak düzenleme ile
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranında artış sağlanması amaçlanmaktadır. Söz
konusu artış ile Kurumun aktüeryal dengesinin korunması ve uzun vadede sosyal güvenlik
sisteminin sürdürülebilirliğine katkı sağlanması hedeflenmektedir.

MADDE 20- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 2026 YILI OCAK AYI BAŞINDA) 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasında
düzenlenen uzun vadeli sigorta kollan prim oranında artış sağlanarak, Kurumun aktüeryal
dengesinin korunması ve uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine katkı
sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca, kamu kaynağımn daha etkin kullanılabilmesi amacıyla
imalat dışı sektörlerde faaliyet gösteren işverenlere yönelik sağlanan 5510 sayılı Kanunun 81
inci maddesinin birinci fıkrasımn (ı) bendinde yer alan dört puanlık prim indirimi uygulamasında
değişiklik yapılması amaçlanmaktadır. Genç girişimcilerin bir yıl süreyle prim tutarlarının Hazine
tarafından karşılanmasına ilişkin teşvik uygulamasının izlenmesi ve etki değerlendirme
çalışmalan neticesinde söz konusu desteğin olumlu etkisi tespit edilemediğinden, kamu
kaynaklanmn etkili, ekonomik ve verimli kullamiması prensibi doğrultusunda 5510 sayılı
Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yer alan düzenlemenin kaldırılması
yönünde değişiklik yapılmaktadır.

MADDE 21- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 01.01.2026) Mevcut mevzuata göre prime esas kazanç üst
sının, asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanmaktadır. Ancak ücret seviyelerindeki artışlar
sebebiyle bu üst sınırın artırılması ihtiyacı doğmuştur. Prime esas kazanç üst sınırının asgari
ücretin 9 katına çıkanlması, hem sigortalılar yönünden emekli aylıklarımn ve diğer sosyal
güvenlik haklarının iyileştirilmesine hem de Kurumun aktüeryal dengesinin korunmasına ve
uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır.

MADDE 22- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 01.01.2026) Düzenleme ile Sosyal Güvenlik Kurumundan
gelir veya aylık alanların, genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı ve/veya hak sahibi
olduğu kişinin sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve zammı borcu
bulunanların bu borçlarımn, kendilerine/hak sahiplerine bağlanan gelir veya aylıklardan %25
oranını geçmemek üzere kesinti yapılarak tahsil edilmesi sağlanmaktadır.

MADDE 23- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 01.01.2026) 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde
yapılan değişikliğe paralel olarak hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan sigortalılar
içinde borçlanma prim oranlarının %45 şeklinde alınarak sigortalılar arasında eşitlik sağlanması
amaçlanmaktadır.

MADDE 24- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 2026 YILI OCAK AYI BAŞINDA) 5510 sayılı Kanunun 81
inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan değişikliğe istinaden teknik düzenleme
yapılmaktadır.

MADDE 25- Sosyal Güvenlik Kurumu ile Götürü Bedel Üzerinden Sağlık Hizmetleri Alım
Sözleşmesi ve Usul Esasları kapsammda; üniversite sağlık hizmeti sunucuları ile 2025 yılı global ödeme tutarları belirlenmek suretiyle sözleşmeler imzalandığından, üniversite sağlık
hizmeti sunuculannca hizmetin ifasında mali güçlük yaşanmaması ve hizmetlerinin
sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla ek sözleşmeler ile üniversite sağlık hizmeti
sunucularına ek bütçe desteği sağlanabilmektedir. Götürü bedel sözleşme hükümleri gereğince,
2025 yılı götürü bedel sözleşme tutarından aşağıda kalan tahakkuk tutarları arasındaki fark
üniversite hastanelerinin 2026 yılındaki alacaklarından mahsup edilecektir. Söz konusu durum
kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularmca 2026 yılında sağlık hizmetlerinin sürdürülmesinde
aksaklıklara neden olabilecektir. Düzenleme ile kamu üniversite sağlık hizmeti sunuculanmn
finansal sürdürülebilirliğinin desteklenmesi hedeflendiğinden, terkin edilen bu tutarların. Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine bu amaçla tahsis edilecek ödenekten karşılanması
amaçlanmaktadır.

MADDE 33- (YÜRÜRLÜK TARİHİ: 01.01.2026) 5510 sayılı Kanununun 41 inci maddesinde
borçlanma oranının %45 olarak belirlenmesi sonucunda Askeralma Kanununda da askerlik
borçlanma oranında değişiklik yapılması öngörülmektedir.