Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
05 Şubat 2023
Sirküler No: 733
Çalışma yaşamında bazı durumlarda işverenler, işveren vekilleri veya işveren yetkilileri tarafından beğenmeyen çalışmaz, işine gelmeyen çeker gider şeklinde sözlerine şahit olmaktayız. Konuyu iş hukuku bağlamında değerlendirmeye çalışalım.
Yargıtay Yirmiikinci Hukuk Dairesinin bir kararı ile değerlendirelim (Esas: 2012/26670, Karar: 2013/20483, Tarih: 01.10.2013).
Somut olayda, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davalı işveren yetkilisinin “beğenmeyen çalışmaz”, “işine gelmeyen çeker gider” şeklinde sözleri sarf etmesi üzerine, davacının diğer bir kısım işçilerle işyerini terk ederek eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmaktadır.
İşveren yetkilisinin sarf ettiği sözler, onur kırıcı ve küçük düşürücü mahiyette olup, davacının iş sözleşmesini, 4857 sayılı Kanun’un 24. maddesinin (II) numaralı bendi uyarınca haklı nedenle feshettiğinin kabulü gereklidir.
Bu durumda, feshi haklı dahi olsa, ihbar tazminatına hak kazanamayacağından, ihbar tazminatının reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulü hatalı olmuştur.
Bu karardan çıkan sonuç; işverenin işçilerine sarf etmiş olduğu beğenmeyen çalışmaz/işine gelmeyen çeker gider sözleri işçilere 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24’üncü maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinin aşağıda yer alan (b) ve (c) alt bentlerinde yer alan
“ b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunursa.”
Hükmüne istinaden kıdem tazminatı ödenmek üzere haklı nedenle fesih hakkı vermektedir. Bu durumda taraflarca ihbar tazminatı doğmamaktadır.