Mahmut Akman
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
05 Aralık 2022
Sirküler No: 693
4857 sayılı İş Kanunu’nun “ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesine göre; ücreti
ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu
yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine
getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde
ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş
akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
İşçilerin ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine
getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Bu durumda
işverenin lokavt hakkı olmayacaktır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve
yerlerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz. Gününde ödenmeyen ücretler için
mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez
veya ödenmezse işçinin bildirimsiz ve tazminatsız olarak iş akdini feshetme hakkı bulunmaktadır.
Burada, işverenin kusuru veya ödeme aczi içinde bulunup bulunmaması şart olarak öngörülmemiştir.
Ancak, bu fesih yolunun da iyi niyet kuralları içinde kullanılması gerekmektedir. Ücretin
hesaplanmasındaki eksiklik veya ödememe durumunun düzenlilik taşıması gerekir. Bunun arızi bir
durumdan kaynaklandığı anlaşılıyorsa son çare fesih düşünülmelidir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin kararında (T:14.04.2007, E: 2007/11016, K: 2007/11509); ücretlerin
gününde ödenmemesi nedeniyle çalışmama hakkını kullanan işçinin bu nedenle iş akdinin feshi
geçersizdir ve işe iadesine karar verilmesini gerektirir denilmiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin kararında (02.04.2012 T., 2012/11921 E., 2012/10850 K.); 4857 sayılı İş
Kanunu’nun 34.maddesi uyarınca, ücreti ödeme gününden itibaren 20 işgünü içinde mücbir bir neden
dışında ödenmeyen işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu kaçınma davranışı fesih
iradesi olarak kabul edilmemektedir. İş görme ediminden kaçınma hakkını kullanan davacı işçi fesih
iradesini ortaya koymadığı için fesih riski işveren üzerinde kalmıştır.